بسمله در ذبح (قرآن)یکی از شرایط ذبح که در فقه اسلامی به آن اشاره شده است گفتن بسمله در موقع ذبح می باشد. ۱ - اثر بسملهحلیت ذبیحه مشروط به گفتن بسمله در هنگام ذبح آن می باشد که در آیه ذیل به آن اشاره شده است: فکلوا مما ذکر اسم الله علیه ان کنتم بآیاته مؤمنین• وما لکم الا تاکلوا مما ذکر اسم الله علیه وقد فصل لکم ما حـرم علیکم الا ما اضطررتم الیه و ان کثـیرا لیضلون باهوائهم بغیر علم ان ربک هو اعلم بالمعتدین• وذروا ظاهر الاثم وباطنه ان الذین یکسبون الاثم سیجزون بما کانوا یقترفون• ولا تاکلوا مما لم یذکر اسم الله علیه و انه لفسق...پس اگر به آیات او ایمان دارید از آنچه نام خدا بر آن برده شده است بخورید•و شما را چه شده است که از آنچه نام خدا بر آن برده شده است نمی‌خورید با اینکه (خدا) آنچه را بر شما حرام کرده جز آنچه بدان ناچار شده‌اید برای شما به تفصیل بیان نموده است و به راستی بسیاری (از مردم دیگران را) از روی نادانی با هوسهای خود گمراه می‌کنند آری پروردگار تو به (حال) تجاوزکاران داناتر است •و گناه آشکار و پنهان را رها کنید زیرا کسانی که مرتکب گناه می‌شوند به زودی در برابر آنچه به دست می‌آوردند کیفر خواهند یافت•و از آنچه نام خدا بر آن برده نشده است مخورید چرا که آن قطعا نافرمانی است و در خفا شیطانها به دوستان خود وسوسه می‌کنند تا با شما ستیزه نمایند و اگر اطاعتشان کنید قطعا شما هم مشرکید.(. طبق یک احتمال مقصود از ذکر اسم الله «بسم الله» است. ).در این آیه از بیان قبلى استنتاج مى کند که بنا بر این باید حکمى را که خداوند تشریع فرموده (خوردن از گوشت حیوانى که نام خدا بر آن برده شده ) اطاعت کرد، و آنچه را دیگران از روى هواى نفس و بدون علم ، اباحه و تجویز مى کنند (خوردن از گوشت حیوان مردار که نام خدا بر آن برده نشده ) و بر سر آن به وحى و وسوسه شیاطین با مؤمنین به مجادله مى پردازند باید به دور انداخت . ۲ - خودداری مشرکان از خوردن ذبیحهمشرکان از خوردن ذبیحه در صورت ذبح شدن با بسمله (گفتن بسم الله)خودداری می کردند همانطور که در قرآن به آن اشاره شده است آنجا که می فرماید: وما لکم الا تاکلوا مما ذکر اسم الله علیه وقد فصل لکم ما حـرم علیکم الا ما اضطررتم الیه..و شما را چه شده است که از آنچه نام خدا بر آن برده شده است نمی‌خورید با اینکه (خدا) آنچه را بر شما حرام کرده جز آنچه بدان ناچار شده‌اید برای شما به تفصیل بیان نموده است و به راستی بسیاری (از مردم دیگران را) از روی نادانی با هوسهای خود گمراه می‌کنند آری پروردگار تو به (حال) تجاوزکاران داناتر است .این آیه تفریعى را که اجمالا در آیه قبلى ذکر شده بود بطور تفصیل بیان مى کند، و معنایش این است که : خداوند آنچه را که بر شما حرام کرده بیان فرموده ، و صورت اضطرار را نیز استثنا کرده است و گوشت حیوانى که در هنگام ذبحش اسم خدا بر آن برده شده جزء آن محرمات نیست ، پس خوردن چنین گوشتی مانعى نخواهد داشت . بسیارى از مردم هستند که کارشان گمراه ساختن دیگران است و آنان را با هواى نفس خود و بدون داشتن علم از راه به در مى برند، لیکن پروردگارت به کسانى که از حدود خدایى تجاوز مى کنند داناتر است . و این متجاوزین همان مشرکین هستند که مى گفتند: چه فرق است بین آن گوشتى که با اسم خدا ذبح شده و آن حیوانى که مردار شده و خدا آنرا کشته است ، یا باید هیچکدام را نخورد، و یا هر دو را خورد.. ۳ - عدم ذکر بسملهمشرکان در هنگام ذبح حیوانات از گفتن ذکر بسمله خودداری می کنند. وقالوا هـذه انعـم وحرث حجر لا یطعمهآ الا من نشآء بزعمهم وانعـم حرمت ظهورها وانعـم لایذکرون اسم الله علیها افتراء علیه سیجزیهم بما کانوا یفترون.و به زعم خودشان گفتند اینها دامها و کشتزار(های) ممنوع است که جز کسی که ما بخواهیم نباید از آن بخورد و دامهایی است که(سوار شدن بر) پشت آنها حرام شده است و دامهایی(داشتند) که(هنگام ذبح) نام خدا را بر آن(ها) نمی‌بردند به صرف افترا بر(خدا) به زودی(خدا) آنان را به خاطر آنچه افترا می‌بستند جزا می‌دهد. ۴ - پانویس۵ - منبعقرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «بسمله در ذبح ». |